تورانیان در سوگ سیاوش
نوحه گران سیاوش، کوزه سفالی ملوّن، مرو، محفوظ در موزه آرمیتاژ
دیوارنگاره منسوب سیاوشان،قرن سوم پیش از میلاد، محفوظ در موزةآرمیتاژ روسیه
نوحه گران سیاوش، پیکره های سفالی، سده 6 تا 8، ناحیه سغد
نقاشی‌ها و پیکره‌های به دست آمده در حفاری‌های پنجکنت متعلق به قرون ششم، هفتم و هشتم میلادی است و مشهورترین آنها برای هنرشناسان و پژوهشگران ایرانی، نقاشی دیواری «سوگ سیاوش» است که قدیمی‌ترین سند موجود درباره قدمت تعزیه در ایران به شمار می‌رود.
کهن ترین یادگار آیین سیاوشان، دیوارنگاره کشف شده در پنجیکنت است. در این نگاره، نقشی از یک آیین سوگ ترسیم شده است. به اعتقاد یاکوب افسکی، این صحنه نمایانگر «سوگ سیاوش» است. این نگاره سیاوش، یا پیکرۀ نمادین او، را در یک عماری حجله‌مانندکه عده ای آن را بر دوش می‌کشند، نشان می‌دهد که مردان و زنان سوگوار، گریبان دریده، گریان و بر سر و روی زنان پیرامون آن گردآمده اند. این دیوارنگاره متشکل از هشت تکه است. تصویر به شدت آسیب دیده و در سطح آن را گردا و غبار و دوده فراگرفته است.
در گورستان توپرک قلعه، در نقطۀ پایانی شمال دلتای آمودریا، تابوت هایی به دست آمده که روی آنها نقشهایی شبیه نگاره های پنجیکنت دیده می شود: پیکره‌ای در تابوت و سوگوارانی که با جامه‌های سغدی پرداگرد آن عزاداری می‌کنند. نشانه‌های سیاووشان بر سفالینه ها نیز دیده می شود.
کهن ترین یادگار آیین سیاوشان، دیوارنگاره کشف شده در پنجیکنت است. در این نگاره، نقشی از یک آیین سوگ ترسیم شده است. به اعتقاد یاکوب افسکی، این صحنه نمایانگر «سوگ سیاوش» است. این نگاره سیاوش، یا پیکرۀ نمادین او، را در یک عماری حجله‌مانندکه عده ای آن را بر دوش می‌کشند، نشان می‌دهد که مردان و زنان سوگوار، گریبان دریده، گریان و بر سر و روی زنان پیرامون آن گردآمده اند. این دیوارنگاره متشکل از هشت تکه است. تصویر به شدت آسیب دیده و در سطح آن را گردا و غبار و دوده فراگرفته است.
در گورستان توپرک قلعه، در نقطۀ پایانی شمال دلتای آمودریا، تابوت هایی به دست آمده که روی آنها نقشهایی شبیه نگاره های پنجیکنت دیده می شود: پیکره‌ای در تابوت و سوگوارانی که با جامه‌های سغدی پرداگرد آن عزاداری می‌کنند. نشانه‌های سیاووشان بر سفالینه ها نیز دیده می شود.
برداشت از صفحه فاطمه ماه وان
https://www.facebook.com/fateme.mahvan/posts/813912925309994